"U lijkt me een vrij hopeloos geval"

Thijs Ottenhoff maakte een aantal jaren geleden vanuit het bedrijfsleven de overstap naar coaching, vertelt hij bij de start van zijn workshop ‘Provocative coaching’. Hij raakte geïnspireerd door psycholoog Jeffrey Wijnberg, die samen met Jaap Hollander de grondlegger is van de provocatieve therapie in Nederland.  Beide psychologen wisten een cliënt in beweging te brengen, die al jaren in een dip zat en talloze hulpverleners had versleten zonder resultaat. Het geheim: prikkelen, iemand challengen, zodat bij de ander weer de lust ontstaat om te vechten. Wat kun je hier op de golfbaan mee? Veel zo blijkt. Ook op de golfbaan ontmoet je soms notoire klagers, mensen die niet echt een probleem willen oplossen maar lijken te genieten van hun slachtofferrol.

Drie zaken zijn belangrijk bij provocative coaching: warmte, humor en uitdaging. Straal warmte uit en zorg dat de ander jou vertrouwt. Als iemand jou niet vertrouwt, zal die niets van jou aannemen. Ook humor is belangrijk, Thijs lardeert zijn verhaal regelmatig met cartoons van Fokke en Sukke of van Sigmund. Zij vormen een onuitputtelijke bron van humor en relativeringsvermogen. Empathie en humor maken dat iemand open gaat staan voor feedback. Maar als je blijft hangen in empathie, gebeurt er niets. Wat dat is waar het echt om gaat: de overdrijving, de prikkeling, de omkering van de werkelijkheid. Als iemand zegt, dat hij een waardeloos figuur is, hoopt hij eigenlijk dat je dat gaat ontkennen en blijft hij verslaafd aan de erkenning door anderen. Als je dat gaat bevestigen, doe je een appel op zijn zelfredzaamheid. Als je zegt:  “Inderdaad, je hebt de afgelopen twintig jaar weinig voor elkaar gekregen”, of ‘Je bent inderdaad een hopeloos geval, we kunnen beter stoppen”, zal de ander waarschijnlijk zeggen: “Nou, dat valt toch wel een beetje mee. Ik heb …..” en trekt hij zichzelf uit de modder omhoog.

We gaan in drietallen oefenen: nummer 1 brengt een probleem in, nummer 2 beoefent de techniek van de provocative coaching, nummer 3 observeert. Daarna wisselen. Het blijkt razend lastig, maar als het lukt, werkt het wel. De probleemeigenaar komt tot inzicht, dat hij toch eigenlijk wel heel belachelijk bezig is wat de juiste prikkel geeft om in actie te komen. En daar gaat hem om bij provocative coaching, de cliënt aan zijn staart trekken en zijn zelfredzaamheid stimuleren. Tot slot doet Thijs nog een demo met één van de deelnemers. Hilarisch, maar ondertussen wel de vinger op de zere plek leggend waardoor inzicht ontstaat. Weer een waardevolle, leuke avond op de Spandersbosch Academy.